Cele orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego

Działania związane z realizacją orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego skierowana do uczniów

Tematyka działań – realizowane poszczególne treści programowe

Osoby odpowiedzialne, terminy realizacji działań

Metody i formy realizacji działań

DLA KLAS        I-III

wstępne zapoznanie uczniów z różnorodnością zawodów na rynku pracy, rozwijanie pozytywnej i proaktywnej postawy wobec pracy i edukacji oraz stwarzanie sytuacji edukacyjnych sprzyjających poznawaniu i rozwijaniu zainteresowań oraz pasji

1) badanie zapotrzebowania na działania doradcze w klasie – określanie mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień uczniów;

2) realizacja treści nauczania z treściami programowymi orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego w trakcie bieżącej pracy z uczniami (rozbudzenie świadomości konieczności planowania własnego rozwoju i kariery zawodowej, umożliwianie poznania siebie i swoich predyspozycji zawodowych);

3) współpraca wychowawców klas w zakresie realizowania zajęć orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego dla uczniów;

4) organizowanie kącików, wystaw o tematyce edukacyjno-zawodowej;

5) kontakt z rodzicami w kontekście wykonywanego przez nich zawodu oraz możliwości zaproszenia klas do ich miejsca pracy;

6) organizowanie spotkań z przedstawicielami różnych zawodów (zgodnie z realizowanymi treściami podstawy programowej);

7) nawiązanie i utrzymanie kontaktu z różnymi osobami (w kontekście poznawania różnych zawodów i dziedzin, jakimi zajmują się inni), spotkania z ciekawymi ludźmi z różnych sektorów: bezpieczeństwa i ratownictwa, demokracji i dialogu społecznego, dobroczynności, działalności międzynarodowej, działań strażniczych, edukacji i wychowania, ekologii i zrównoważonego rozwoju, ekonomii społecznej i rynku pracy, kultury i historii, mediów, nauki i techniki, nowych technologii, ochrony zdrowia, polityki społecznej, rozwoju lokalnego, sportu i hobby; wolontariat, współpraca z biznesem, współpraca z uczelniami.

1. Poznanie siebie

Uczeń:

1.1 opisuje swoje zainteresowania i określa, w jaki sposób może je rozwijać;

1.2 prezentuje swoje zainteresowania wobec innych osób;

1.3 podaje przykłady różnorodnych zainteresowań ludzi;

1.4 podaje przykłady swoich mocnych stron w różnych obszarach;

1.5 podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i opisuje, co z nich wyniknęło dla niego i dla innych.

2. Świat zawodów i rynek pracy

Uczeń:

2.1 odgrywa różne role zawodowe w zabawie;

2.2 podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w bliższym i dalszym otoczeniu oraz opisuje podstawową specyfikę pracy w wybranych zawodach;

2.3 opisuje, czym jest praca, i omawia jej znaczenie w życiu człowieka na wybranych przykładach;

2.4 omawia znaczenie zaangażowania różnych zawodów w kształt otoczenia, w którym funkcjonuje;

2.5 opisuje rolę zdolności i zainteresowań w wykonywaniu danego zawodu;

2.6 posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny.

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie

Uczeń:

3.1 uzasadnia potrzebę uczenia się i zdobywania nowych umiejętności;

3.2 wskazuje treści, których lubi się uczyć;

3.3 wymienia różne źródła wiedzy i podejmuje próby korzystania z nich.

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych

Uczeń:

4.1 opowiada, kim chciałby zostać i co chciałby robić;

4.2 planuje swoje działania lub działania grupy, wskazując podstawowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu;

4.3 próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio z jego osobą.

Dyrektor odpowiada za organizację działań związanych z doradztwem zawodowym, współpracuje z doradcą zawodowym, wspiera kontakty pomiędzy uczestnikami procesu orientacji zawodowej a instytucjami zewnętrznymi, zapewnia warunki do realizacji w szkole zajęć orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego oraz wspomaga realizację tych działań.

Nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej realizują treści nauczania z treściami programowymi orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego, o tematyce edukacyjno-zawodowej przez cały rok szkolny, w trakcie bieżącej pracy z uczniami.

Pedagog nawiązuje kontakt z poradnią psychologiczno-pedagogiczną oraz pozostałymi realizatorami działań WSDZ

Metody:

1) wywiad, kwestionariusz, ankiety

2) zajęcia grupowe z zastosowaniem metod aktywizujących w pracy z uczniami, dobieranych z uwzględnieniem m.in. wieku uczestników zajęć oraz celów, jakie mają być osiągnięte (np. aktywizujące problemowe – burza mózgów, dyskusja, metoda dramy – inscenizacje i odgrywanie ról, metody aktywizujące testowe – kwestionariusze, ankiety, testy, metody audiowizualne – filmy edukacyjne, zasoby Internetu, programy multimedialne, prezentacje multimedialne, treningi umiejętności społecznych, mini wykłady, pogadanki, techniki plastyczne, metody wzmacniające – myślenie kreatywne, gry i zabawy);

3) wycieczki tematyczne (w tym do zakładów pracy);

4) projekty edukacyjne (np. dzień talentów);

5) spotkania z przedstawicielami różnych zawodów w uzgodnieniu z rodzicami i doradcą zawodowym;

Formy pracy adresowane do nauczycieli – specjalistów:

1) warsztaty dla nauczycieli z zakresu poradnictwa zawodowego;

2) indywidualne spotkania z doradcą zawodowym;

3) udział w zajęciach otwartych prowadzonych przez doradcę zawodowego;

4) udostępnianie zasobów z obszaru doradztwa zawodowego.

DLA KLAS IV-VI

poznawanie własnych zasobów, zapoznanie uczniów z wybranymi zawodami i rynkiem pracy, kształtowanie pozytywnej i proaktywnej postawy uczniów wobec pracy i edukacji oraz stwarzanie sytuacji edukacyjnych i wychowawczych sprzyjających poznawaniu i rozwijaniu zdolności, zainteresowań oraz pasji

1) określanie mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień uczniów;

2) eksponowanie treści z zakresu nauczania z treściami programowymi orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego;

3) włączenie do planów wychowawczych zagadnień z zakresu orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego;

4) współpraca z wychowawcami klas w ramach realizowania działań z zakresu orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego dla uczniów;

5) realizacja tematów związanych z orientacją zawodową i doradztwem zawodowym;

6) włączanie się w proces podejmowania przez uczniów decyzji edukacyjnych i zawodowych (informacje dotyczące ucznia wynikające z pracy specjalisty);

7) współpraca z rodzicami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym;

8) współpraca doradcy zawodowego z innymi nauczycielami i specjalistami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym;

9) włączanie w zajęcia realizowane w świetlicy szkolnej treści z zakresu orientacji zawodowej;

10) wskazywanie uczniom specjalistów, którzy mogą udzielać wsparcia w wyborze kierunku kształcenia i zawodu;

11) udzielanie uczniom informacji o możliwościach korzystania z usług doradcy zawodowego;

12) opracowanie, aktualizowanie i udostępnianie zasobów biblioteki szkolnej, dotyczących doradztwa zawodowego;

13) organizowanie dla uczniów spotkań z pielęgniarką szkolną dotyczących dbania o zdrowie i bezpieczeństwa oraz kształtowania właściwych nawyków – adekwatnych do zawodów wybieranych przez uczniów;

14) umożliwienie poznania i współdziałania z organizacjami pozarządowymi, np. w formie wolontariatu (w kontekście poznawania różnych zawodów i dziedzin, jakimi zajmują się inni), spotkania z ciekawymi ludźmi z różnych sektorów: bezpieczeństwa i ratownictwa, demokracji i dialogu społecznego, dobroczynności, działalności międzynarodowej, działań strażniczych, edukacji i wychowania, ekologii i zrównoważonego rozwoju, ekonomii społecznej i rynku pracy, kultury i historii, mediów, nauki i techniki, nowych technologii, ochrony zdrowia, polityki społecznej, rozwoju lokalnego, sportu i hobby; wolontariat, współpraca z biznesem, współpraca z uczelniami.

1. Poznawanie własnych zasobów

Uczeń:

1.1 określa własne zainteresowania i uzdolnienia oraz kompetencje;

1.2 wskazuje swoje mocne strony oraz możliwości ich wykorzystania w różnych dziedzinach życia;

1.3 podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i ocenia swoje działania, formułując wnioski na przyszłość;

1.4 prezentuje swoje zainteresowania i uzdolnienia wobec innych osób z zamiarem zaciekawienia odbiorców.

2. Świat zawodów i rynek pracy

Uczeń:

2.1 wymienia różne grupy zawodów i podaje przykłady zawodów charakterystycznych dla poszczególnych grup, opisuje różne ścieżki ich uzyskiwania oraz podstawową specyfikę pracy w zawodach;

2.2 opisuje, czym jest praca i jakie ma znaczenie w życiu człowieka;

2.3 podaje czynniki wpływające na wybory zawodowe;

2.4 posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny;

2.5 wyjaśnia rolę pieniądza we współczesnym świecie i jego związek z pracą.

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie

Uczeń:

3.1 wskazuje różne sposoby zdobywania wiedzy, korzystając ze znanych mu przykładów, oraz omawia swój indywidualny sposób nauki;

3.2 wskazuje przedmioty szkolne, których lubi się uczyć;

3.3 samodzielnie dociera do informacji i korzysta z różnych źródeł wiedzy.

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych

Uczeń:

4.1 opowiada o swoich planach edukacyjno-zawodowych;

4.2 planuje swoje działania lub działania grupy, wskazując szczegółowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu;

4.3 próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio lub pośrednio z jego osobą.

Pedagog utrzymuje stały kontakt z poradnią psychologiczno-pedagogiczną, z pozostałymi realizatorami działań WSDZ

Nauczyciele – wychowawcy włącza w zajęcia realizowane podczas ddw                      z zakresu orientacji zawodowej;

Metody:

1) badanie zapotrzebowania na działania doradcze w klasie (wywiad, kwestionariusz, ankiety),

2) warsztaty z psychologiem lub pedagogiem i uczniów doskonalące umiejętności w zakresie komunikacji interpersonalnej, współdziałania w grupie, radzenia sobie ze stresem;

3) udostępnianie informacji o zawodach, szkołach;

4) spotkania z przedstawicielami różnych zawodów, udzielanie indywidualnych porad uczniom;

5) organizowanie wycieczek;

6) spotkania z przedstawicielami różnych zawodów w uzgodnieniu z rodzicami i doradcą zawodowym;

DLA KLAS VII-VIII

przygotowanie uczniów do odpowiedzialnego planowania kariery i podejmowania przy wsparciu doradczym decyzji edukacyjnych i zawodowych uwzględniających znajomość własnych zasobów oraz informacje na temat rynku pracy i systemu edukacji

1) określanie mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień uczniów;

2) diagnozowanie zapotrzebowania uczniów, rodziców i nauczycieli na działania związane z doradztwem zawodowym;

3) konsultacje indywidualne z uczniami i rodzicami – pomoc uczniom w planowaniu kształcenia i kariery zawodowej;

4) organizowanie współpracy z otoczeniem społeczno-gospodarczym szkoły, podnoszącej efektywność prowadzonych działań związanych z doradztwem;

5) realizacja zajęć z zakresu doradztwa zawodowego – grupowe zajęcia z doradcą i wynikające z ramowego planu nauczania, zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu z uczniami;

6) organizowanie wspomagania realizacji działań z zakresu orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego;

7) współpraca z rodzicami w zakresie planowania ścieżki kariery edukacyjno-zawodowej ucznia;

8) organizowanie szkolnych targów edukacyjnych, festiwalu zawodów;

9) organizowanie spotkań z przedstawicielami instytucji rynku pracy;

10) informowanie o ofercie kształcenia w szkołach programowo wyższych, o wydarzeniach takich jak targi edukacyjne;

11) organizowanie wycieczek zawodoznawczych;

12) umożliwienie dostępu do informacji edukacyjno-zawodowych poprzez strony internetowe, Facebook, tablice informacyjne;

13) udostępnianie materiałów multimedialnych (np. gier edukacyjnych, filmów, e-zasobów), ułatwiających samopoznanie, podejmowanie decyzji edukacyjnych;

14) organizowanie różnych akcji z innymi szkołami, np. targów szkół, mini targów pracy, spotkań z uczniami tych szkół, kontakt z doradcą zawodowym (koordynatorem doradztwa zawodowego) i z pozostałymi nauczycielami;

15) możliwość współdziałania z organizacjami pozarządowymi (np. w formie wolontariatu) w kontekście poznawania różnych zawodów i dziedzin, jakimi zajmują się inni, spotkania z ciekawymi ludźmi z różnych sektorów: bezpieczeństwa i ratownictwa, demokracji i dialogu społecznego, dobroczynności, działalności międzynarodowej, działań strażniczych, edukacji i wychowania, ekologii i zrównoważonego rozwoju, ekonomii społecznej i rynku pracy, kultury i historii, mediów, nauki i techniki, nowych technologii, ochrony zdrowia, polityki społecznej, rozwoju lokalnego, sportu i hobby; wolontariat, współpraca z biznesem, współpraca z uczelniami;

16) spotkania z doradcą zawodowym Powiatowego Urzędu Pracy (PUP) – wskazanie uczniom, jak skutecznie poszukiwać pracy, jak sporządzić dokumenty aplikacyjne, jak przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej, jakie wymogi stawiają pracodawcy kandydatom do pracy.

1. Poznawanie własnych zasobów

Uczeń:

1.1 określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych;

1.2 rozpoznaje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe);

1.3 dokonuje syntezy przydatnych w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej informacji o sobie wynikających z autoanalizy, ocen innych osób oraz innych źródeł;

1.4 rozpoznaje własne ograniczenia jako wyzwania w odniesieniu do planów edukacyjno-zawodowych;

1.5 rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej;

1.6 określa aspiracje i potrzeby w zakresie własnego rozwoju i możliwe sposoby ich realizacji;

1.7 określa własną hierarchię wartości i potrzeb.

2. Świat zawodów i rynek pracy

Uczeń:

2.1 wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody, uwzględniając kwalifikacje wyodrębnione w zawodach oraz możliwości ich uzyskiwania;

2.2 porównuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców;

2.3 wyjaśnia zjawiska i trendy zachodzące na współczesnym rynku pracy, z uwzględnieniem regionalnego i lokalnego rynku pracy;

2.4 uzasadnia znaczenie pracy w życiu człowieka;

2.5 analizuje znaczenie i możliwości doświadczania pracy;

2.6 wskazuje wartości związane z pracą i etyką zawodową;

2.7 dokonuje autoprezentacji.

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie

Uczeń:

3.1 analizuje oferty szkół ponadpodstawowych i szkół wyższych pod względem możliwości dalszego kształcenia, korzystając z dostępnych źródeł informacji;

3.2 analizuje kryteria rekrutacyjne wybranych szkół w kontekście rozpoznania własnych zasobów;

3.3 charakteryzuje strukturę systemu edukacji formalnej oraz możliwości edukacji pozaformalnej i nieformalnej;

3.4 określa znaczenie uczenia się przez całe życie.

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych

Uczeń:

4.1 dokonuje wyboru dalszej ścieżki edukacyjno-zawodowej samodzielnie lub przy wsparciu doradczym;

4.2 określa cele i plany edukacyjno-zawodowe, uwzględniając własne zasoby;

4.3 identyfikuje osoby i instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej i wyjaśnia, w jakich sytuacjach korzystać z ich pomocy;

4.4 planuje ścieżkę edukacyjno-zawodową, uwzględniając konsekwencje podjętych wyborów.

Pedagog utrzymuje stały kontakt z poradnią psychologiczno-pedagogiczną i pozostałymi realizatorami działań WSDZ (np. PPP, PUP-em, przedsiębiorcami, pracodawcami, trenerami) godnie z kalendarzem zadań.

Nauczyciel – wychowawca włącza w zajęcia realizowane podczas ddw  treści z zakresu orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego;

Koordynator doradztwa zawodowego i pozostali nauczyciele współpracują z innymi szkołami w zakresie wspólnej organizacji różnych przedsięwzięć, np. targów szkół, mini targów pracy, spotkań z uczniami tych szkół – zgodnie z harmonogramem.

Metody:

1) badanie zapotrzebowania na działania doradcze w klasie, wywiad, kwestionariusz, ankiety;

2) zajęcia grupowe z zastosowaniem metod aktywizujących w pracy z uczniami, dobieranych z uwzględnieniem m.in. wieku uczestników zajęć oraz celów, jakie mają być osiągnięte;

3) warsztaty z psychologiem i pedagogiem dla uczniów, doskonalące umiejętności w zakresie komunikacji interpersonalnej, współdziałania w grupie i radzenia sobie ze stresem;

4) foldery, plakaty – udostępnianie informacji o zawodach, szkołach;

5) targi pracy, warsztaty, wystawy, spotkania z przedstawicielami różnych zawodów – udzielanie indywidualnych porad uczniom;

6) wycieczki do zakładów pracy;

7) organizacja spotkań z przedstawicielami różnych zawodów;

9) grupowe zajęcia z doradcą zawodowym;

10) organizacja spotkań dotyczących dbania o zdrowie i bezpieczeństwo, kształtowania właściwych nawyków, udzielania informacji zdrowotnych ważnych w kontekście zawodów;