Podstawa prawna: 

1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1798), 

2. Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 900 ze zm.). 

Procedura została opracowana w celu doprecyzowania zakresu zadań nauczycieli i specjalistów zatrudnionych w szkole, związanych z organizowaniem pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla ucznia, który nie posiada orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, po uprzednim rozpoznaniu jego indywidualnych możliwości psychofizycznych. 

Zasady organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole 

Udzielanie i organizowanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole ma na celu wspieranie potencjału rozwojowego ucznia i stwarzanie warunków do jego aktywnego i pełnego uczestnictwa w życiu szkoły oraz w środowisku społecznym. Polega na rozpoznawaniu i zaspokajaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych dziecka oraz możliwości psychofizycznych i czynników środowiskowych wpływających na jego funkcjonowanie w szkole od momentu podjęcia opieki przez nauczyciela do momentu zakończenia planowanych działań, w szczególności w stosunku do dziecka: 

1. niepełnosprawnego, 

2. niedostosowanego społecznie, 

3. zagrożonego niedostosowaniem społecznym,  

4. z zaburzeniami zachowania lub emocji, 

5. szczególnie uzdolnionego, 

6. ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się, 

7. z deficytami kompetencji i zaburzeniami komunikacji językowej, 

8. z przewlekłą chorobą, 

9. potrzebującego wsparcia ze względu na sytuacje kryzysowe lub traumatyczne, 

10. potrzebującego wsparcia ze względu na niepowodzenia edukacyjne, 

11. potrzebującego wsparcia ze względu na zaniedbania środowiskowe związane z sytuacją bytową dziecka i jego rodziny, ze względu na sposoby spędzania czasu wolnego i kontakty środowiskowe, 

12. mającego trudności adaptacyjne związane z różnicami kulturowymi lub ze zmianą środowiska edukacyjnego, w tym związane z wcześniejszym kształceniem za granicą. 

Pomoc psychologiczno-pedagogiczna w szkole jest udzielana w trakcie bieżącej pracy z dzieckiem oraz poprzez zintegrowane działania nauczycieli i specjalistów, a także w formie: 

1. zajęć rozwijających uzdolnienia, 

2. zajęć specjalistycznych: 

1. korekcyjno-kompensacyjnych,  

2. logopedycznych,  

3. rozwijających kompetencje emocjonalno-społeczne,  

4. innych zajęć o charakterze terapeutycznym; 

3. zindywidualizowanej ścieżki realizacji obowiązku szkolnego, 

4. porad i konsultacji. 

Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne organizuje się dla uczniów z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi, w tym specyficznymi trudnościami w uczeniu się. Liczba uczestników nie może przekraczać 5. 

Zajęcia logopedyczne organizuje się dla dzieci z deficytami kompetencji i zaburzeniami sprawności językowych. Liczba uczestników zajęć nie może przekraczać 4. 

Zajęcia rozwijające kompetencje emocjonalno-społeczne organizuje się dla dzieci przejawiających trudności w funkcjonowaniu społecznym. Liczba uczestników zajęć nie może przekraczać 10, chyba że zwiększenie liczby uczestników jest uzasadnione potrzebami dzieci. 

Inne zajęcia o charakterze terapeutycznym organizuje się dla dzieci z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi, mających problemy w funkcjonowaniu w szkole oraz z aktywnym i pełnym uczestnictwem w życiu szkoły. Liczba uczestników zajęć nie może przekraczać 10. 

Zindywidualizowana ścieżka realizacji obowiązku szkolnego jest organizowana dla dzieci, które mogą uczęszczać do szkoły, ale ze względu na trudności w funkcjonowaniu wynikające w szczególności ze stanu zdrowia nie mogą realizować wszystkich zajęć wspólnie z klasą i wymagają dostosowania organizacji i procesu nauczania do ich specjalnych potrzeb edukacyjnych. 

Zindywidualizowana ścieżka obejmuje wszystkie zajęcia, które są realizowane: 

1. wspólnie z oddziałem klasowym oraz 

2. indywidualnie z dzieckiem. 

 

Objęcie dziecka zindywidualizowaną ścieżką kształcenia wymaga opinii publicznej poradni, z której wynika taka potrzeba. 

Nauczyciele prowadzący zajęcia z dzieckiem objętym zindywidualizowaną ścieżką kształcenia podejmują działania ukierunkowane na poprawę jego funkcjonowania w szkole. 

Zindywidualizowanej ścieżki nie organizuje się dla: 

1. dzieci objętych kształceniem specjalnym zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 127 ust. 19 pkt 2 Ustawy Prawo oświatowe, 

2. dzieci objętych indywidualnym nauczaniem zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 127 ust. 20 Ustawy Prawo oświatowe. 

Zakres odpowiedzialności 

Pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielają dzieciom nauczyciele, wychowawcy grup oraz specjaliści wykonujący w szkole zadania z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej, w szczególności psycholodzy, pedagodzy, logopedzi i terapeuci pedagogiczni. 

Pomoc psychologiczno-pedagogiczna organizowana jest i udzielana we współpracy z: 

1. rodzicami dziecka, 

2. poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, w tym z poradniami specjalistycznymi, 

3. placówkami doskonalenia nauczycieli, 

4. innymi szkołami i placówkami, 

5. organizacjami pozarządowymi oraz innymi instytucjami i podmiotami działającymi na rzecz rodziny, dzieci i młodzieży. 

Uczestnicy postępowania: 

1. Dziecko – mające problemy w funkcjonowaniu w szkole, w aktywnym i pełnym uczestnictwie w jej życiu oraz z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi ma prawo i możliwość dobrowolnego i bezpłatnego uczestnictwa w odpowiednio zorganizowanych zajęciach, które zaspokoją jego indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne. 

2. Dyrektor szkoły – organizuje wspomaganie szkoły w ramach realizacji zadań z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej, polegające na planowaniu i prowadzeniu działań mających na celu poprawę jakości udzielanej pomocy. Dyrektor w szczególności: 

1. ustala formy udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej, okres ich udzielania oraz wymiar godzin, w którym poszczególne formy będą realizowane, 

2. informuje innych nauczycieli, wychowawców grup i specjalistów o potrzebie objęcia dziecka pomocą psychologiczno-pedagogiczną w trakcie ich bieżącej pracy z dzieckiem, jeśli z stwierdzi taką potrzebę, oraz we współpracy z nauczycielami, wychowawcami lub specjalistami planuje i koordynuje pomoc psychologiczno-pedagogiczną w ramach zintegrowanych działań nauczycieli i specjalistów oraz bieżącej pracy z dzieckiem, 

3. planując udzielanie dziecku pomocy psychologiczno-pedagogicznej, współpracuje z rodzicami dziecka, 

4. informuje rodziców dziecka o potrzebie objęcia go pomocą psychologiczno-pedagogiczną oraz pisemnie i niezwłocznie informuje rodziców o ustalonych dla dziecka formach, okresie udzielania pomocy oraz wymiarze godzin, w których poszczególne formy będą realizowane, 

5. uzgadnia warunki współpracy, np. z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, w tym z poradniami specjalistycznymi, z placówkami doskonalenia nauczycieli, innymi szkołami i placówkami, organizacjami pozarządowymi oraz innymi instytucjami i podmiotami działającymi na rzecz rodziny, dzieci i młodzieży, 

6. może wyznaczyć koordynatora udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole, 

7. za zgodą rodziców dziecka występuje do publicznej poradni z wnioskiem o przeprowadzenie diagnozy i wskazanie sposobu rozwiązania problemu dziecka w sytuacji, gdy mimo udzielanej pomocy nie następuje poprawa jego funkcjonowania. 

Wniosek o przeprowadzenie diagnozy i wskazanie sposobu rozwiązania problemu dziecka zawiera informacje o: 

1. rozpoznanych indywidualnych potrzebach rozwojowych i edukacyjnych, możliwościach psychofizycznych dziecka oraz jego potencjale rozwojowym, 

2. występujących trudnościach w funkcjonowaniu dziecka w szkole lub szczególnych uzdolnieniach dziecka, 

3. działaniach podjętych przez nauczycieli, wychowawców grup i specjalistów w celu poprawy funkcjonowania dziecka w szkole, formach udzielanej pomocy psychologiczno-pedagogicznej, okresie jej udzielania oraz efektach podjętych działań i udzielanej pomocy, 

4. wnioskach dotyczących dalszych działań mających na celu poprawę funkcjonowanie dziecka. 

3. Nauczyciele, wychowawcy oraz specjaliści – udzielają dzieciom pomocy psychologiczno-pedagogicznej w trakcie bieżącej pracy oraz poprzez zintegrowane działania. Do zadań nauczycieli, wychowawców oraz specjalistów w szkole należy w szczególności: 

1. rozpoznawanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych dzieci,  

2. określanie mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień dzieci,  

3. rozpoznawanie przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu dziecka, w tym barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie dziecka i jego uczestnictwo w życiu szkoły, 

4. podejmowanie działań sprzyjających rozwojowi kompetencji oraz potencjału dziecka w celu podnoszenia efektywności uczenia się i poprawy jego funkcjonowania,  

5. współpraca z poradnią w procesie diagnostycznym i postdiagnostycznym, w szczególności w zakresie oceny funkcjonowania dziecka, barier i ograniczeń w środowisku utrudniających funkcjonowanie dziecka i jego uczestnictwo w życiu szkoły oraz efektów działań podejmowanych w celu poprawy funkcjonowania dziecka i planowania dalszych działań, 

6. ocena efektywności udzielanej pomocy i formułowanie wniosków dotyczących dalszych działań mających na celu poprawę funkcjonowania dziecka. 

4. Specjaliści – planując udzielanie dziecku pomocy psychologiczno-pedagogicznej, nauczyciele wychowawcy grupy i specjaliści: nawiązują współpracę z rodzicami i diagnozują środowisko rodzinne, a także uwzględniają wnioski dotyczące dalszych działań w zakresie udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej mające na celu poprawę funkcjonowania dziecka. 

1. Do zadań pedagoga i psychologa należy w szczególności: 

1. prowadzenie badań i działań diagnostycznych uczniów, w tym diagnozowanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych dziecka w celu określenia mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień oraz przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu dzieci, w tym barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie dziecka i jego uczestnictwo w życiu szkoły, 

2. diagnozowanie sytuacji wychowawczych w szkole w celu rozwiązywania problemów wychowawczych stanowiących barierę i ograniczających aktywne i pełne uczestnictwo dziecka w życiu placówki, 

3. udzielanie uczniom pomocy psychologiczno-pedagogicznej w formach odpowiednich do rozpoznanych potrzeb, 

4. podejmowanie działań z zakresu profilaktyki uzależnień i innych problemów dzieci,  

5. minimalizowanie skutków zaburzeń rozwojowych, zapobieganie zaburzeniom zachowania oraz inicjowanie różnych form pomocy w środowisku szkolnym, 

6. inicjowanie i prowadzenie działań mediacyjnych i interwencyjnych w sytuacjach kryzysowych, 

7. pomoc rodzicom i nauczycielom w rozpoznawaniu i rozwijaniu indywidualnych możliwości, predyspozycji i uzdolnień dzieci, 

8. wspieranie nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i innych specjalistów w: 

• rozpoznawaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych dzieci w celu określenia ich mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uczniów oraz przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu, w tym barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie dziecka i jego uczestnictwo w życiu placówki,  

• udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej. 

2. Do zadań logopedy w szkole należy w szczególności: 

1. diagnozowanie logopedyczne, w tym prowadzenie badań przesiewowych w celu ustalenia stanu mowy oraz poziomu rozwoju językowego dzieci, 

2. prowadzenie zajęć logopedycznych oraz porad i konsultacji dla rodziców i nauczycieli w zakresie stymulacji rozwoju mowy dzieci i eliminowania jej zaburzeń, 

3. podejmowanie działań profilaktycznych zapobiegających powstawaniu zaburzeń komunikacji językowej we współpracy z rodzicami dzieci, 

4. wspieranie nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i innych specjalistów w: 

• rozpoznawaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych dzieci w celu określenia ich mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień oraz przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu, w tym barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie dziecka i jego uczestnictwo w życiu placówki,  

• udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej. 

3. Do zadań terapeuty pedagogicznego należy w szczególności: 

1. prowadzenie badań diagnostycznych uczniów z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi lub specyficznymi trudnościami w uczeniu się w celu rozpoznawania trudności oraz monitorowania efektów oddziaływań terapeutycznych, 

2. rozpoznawanie przyczyn utrudniających dzieciom aktywne i pełne uczestnictwo w życiu szkoły, 

3. prowadzenie zajęć korekcyjno-kompensacyjnych oraz innych zajęć o charakterze terapeutycznym, 

4. podejmowanie działań profilaktycznych zapobiegających niepowodzeniom edukacyjnym dzieci, we współpracy z ich rodzicami, 

5. wspieranie nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i innych specjalistów w: 

• rozpoznawaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych dzieci w celu określenia ich mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień oraz przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu, w tym barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie dziecka i jego uczestnictwo w życiu placówki, 

• udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej. 

5. Rodzice: 

1. mogą być inicjatorami organizowania w szkole pomocy psychologiczno-pedagogicznej swojemu dziecku, 

2. mogą występować z wnioskiem o zorganizowanie zindywidualizowanej ścieżki kształcenia, 

3. mogą zapoznać się z proponowanymi przez szkołę formami udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla dziecka i dla rodziny – na początku roku szkolnego, 

4. mają możliwość zapoznania się z indywidualnym lub grupowym planem pracy z dzieckiem, 

5. mogą korzystać z fachowych porad i konsultacji psychologa, logopedy, terapeuty, dyrektora. 

Sposób prezentacji procedur 

1. Umieszczenie treści dokumentu na stronie internetowej szkoły. 

2. Udostępnienie dokumentu na tablicy ogłoszeń w szkole. 

3. Zapoznanie nauczycieli i specjalistów w dziedzinie wychowania oraz rodziców z treścią procedur. 

4. Zapoznanie rodziców z obowiązującymi w placówce procedurami na zebraniach organizacyjnych we wrześniu każdego roku szkolnego. 

Tryb dokonywania zmian w procedurze 

Wszelkich zmian w opracowanych procedurach może dokonać z własnej inicjatywy lub na wniosek rady pedagogicznej dyrektor szkoły. Wnioskodawcą zmian może być również rada rodziców. Proponowane zmiany nie mogą być sprzeczne z prawem.